Cognac is wereldwijd weliswaar de meest beroemde ‘brandenwijn’ van Frankrijk, de ‘Armagnac de Gascogne’ staat op een uitstekende tweede plaats. In tegenstelling tot cognac wordt armagnac maar één keer gedistilleerd, waardoor de eau-de-vie, zo genoemd omdat er vroeger een geneeskrachtige werking aan werd toegedicht, een puurdere druivensmaak heeft. Armagnac mag alleen worden gemaakt van druiven uit het wijngebied Côtes de Gascogne, dat grotendeels in de Gers ligt. De bezienswaardige stad Condom is het centrum van de armagnaccultuur. Er valt ook een bisschoppelijk paleis te bewonderen.
De inwoners van de Gers zijn trots op hun ‘levenswater’. Ze zijn minstens zo trots op hun oude provincienaam Gascogne en op hun enorme productie van mals gevogelte, ganzen en eenden die gefokt worden om de even beroemde foie gras die in vrijwel alle restaurants in meerdere varianten is terug te vinden op het menu. Naast armagnac en de aperitiefdrank Floc de Casgogne produceert de Gers enorme volumes aan wijn. De bekendste zijn de Madiran en – hoe kan het anders – de Côtes de Gasgogne.
Het licht glooiende landschap van de zuidwestelijke Gers is wijds en rustiek. Er strekken zich akkers en wijnvelden uit, er liggen veel meren. Spaanse invloeden zijn terug te vinden in zowel de gastronomie als de taal. Er is een duidelijke revival van het oude Occitaans, de taal van de troubadours die ook in aan Frankrijk grenzende delen van Spanje en Italië werd gesproken. Veel steden en dorpen geven hun straatnamen tweetalig weer. In Castelnau-Barbarens, een middeleeuws stadje op Gallo-Romeinse grondvesten, vindt om de twee jaar een klein Occitaans muziek- en dansfestival plaats.
Andere plaatsen die gezien mogen worden, zijn Fourcès, Larressingle, Lavardins, Sarrant, Gimont en Fleurance. Ook vestingstad Lectoure is de moeite waard. Het is één van de oudste steden van de Gers, gebouwd op een kalkrots boven de rivier de Gers en in de middeleeuwen het domein van de graven van Armagnac.
Over graven gesproken, de naam graaf van Artagnan doet vast een belletje rinkelen. Hij was de eerste echte musket-schutter in het leger van de Franse koning Lodewijk XIV, waar de schrijver Alexander Dumas zijn beroemde roman De Drie Musketiers op heeft gebaseerd. De graaf van Artagnan heeft in de 17de eeuw een belangrijke rol gespeeld in de Frans-Nederlandse oorlog. Hij zou zelfs begraven liggen in de buurt van Maastricht. Misschien is dat een fabel. Wat wél waar is, is dat hij geboren is vlakbij Auch, de hoofdstad van de Gers. Zijn standbeeld staat aan de voet van de schitterende Sainte-Marie kathedraal in het hooggelegen middeleeuwse stadscentrum van Auch. De geest van de graaf van Artagnan leeft voort in de ‘Ronde van de Musketiers’, een gilde van plaatselijke chef-koks die de keuken van Casgogne eren en promoten.
In de Gers vinden we nóg een belangrijke geschiedvertelling: die van de swingende jazzmuziek. Daarvoor gaan we naar het plaatsje Marciac, naar het museum Territoires du Jazz. Voor wie de jazzmuziek liever in levenden lijve beleeft, is het jaarlijkse jazzfestival van Marciac een must. Dit internationale muzikale treffen wordt al georganiseerd sinds 1978 en vindt plaats in augustus.